Son illər Azərbaycanda ikinci ali təhsil almaq istəyənlərin sayında artım müşahidə edilir.

Məsələ ilə bağlı Trend-ə açıqlamasında təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov bildirib ki, son illər Azərbaycanda ikinci təhsilə marağın artması bir sıra sosial, iqtisadi və mədəni səbəblərlə bağlıdır.

O, “ikinci təhsil” anlayışı barədə məlumat verib:

“Gəlin əvvəlcə “ikinci təhsil” anlayışını aydınlaşdıraq, sonra isə bu sahədəki maraq artımının səbəblərinə və perspektivlərinə nəzər yetirək.

İkinci təhsil nədir?

İkinci təhsil, şəxsin birinci ali təhsilini aldıqdan sonra başqa bir sahədə yenidən ali təhsil almasıdır. Bu, müxtəlif səbəblərdən ola bilər: şəxsin karyerasında dəyişiklik etmək istəyi, yeni sahədə peşəkar biliklərə yiyələnmək arzusu, yaxud mövcud biliklərin genişləndirilməsi məqsədi. Azərbaycanda ikinci təhsil ali təhsil müəssisələrində həm əyani, həm də qiyabi formada həyata keçirilir və bu təhsil pilləsi, əsasən, daha qısamüddətli tədris planına əsaslanır, çünki tələbələr artıq ümumi baza fənlərini keçmiş sayılır.

Azərbaycanda ikinci təhsilə marağın artmasının səbəbləri:

1. Əmək bazarının dəyişən tələbləri:

Müasir əmək bazarında rəqabət çox güclüdür və işəgötürənlər daha geniş bacarıq və ixtisaslara malik kadrları üstün tuturlar. İş axtaranlar və ya işləyənlər daha rəqabətli olmaq üçün əlavə təhsil almağa üstünlük verirlər. Xüsusilə informasiya texnologiyaları, maliyyə, hüquq kimi sahələrdə ixtisaslaşma tələb olunur.

2. Karyera inkişafı və karyera dəyişikliyi:

Bir çox insan müəyyən sahədə birinci təhsilini aldıqdan sonra həmin sahədə işləyir, lakin zaman keçdikcə karyerasında dəyişiklik etmək istəyir. Bu halda ikinci təhsil yeni bir sahədə uğur qazanmaq üçün əhəmiyyətli bir vasitədir. Həmçinin, bəzi sahələrdə yüksəlmək üçün fərqli ixtisaslara sahib olmaq vacibdir.

3. İşsizliyin azaldılması və yeni imkanlar:

Azərbaycanda işsizliyin müəyyən dərəcədə mövcud olması bəzi insanların ikinci təhsil almaq yolu ilə yeni iş imkanlarına sahib olmaq istəyini artırır. Bu, xüsusən universitet məzunları arasında yayılıb. Əlavə bir sahədə təhsil almaq daha geniş iş bazarına çıxış imkanı verir.

4. Şəxsi inkişaf və maraq:

Bəzi insanlar sadəcə maraqlandığı və ya uzun müddət öyrənmək istədiyi sahədə biliklərini genişləndirmək üçün ikinci təhsil alırlar. Bu, daha çox akademik və şəxsi maraqlara bağlı bir səbəbdir.

5. Dövlət və özəl sektorun təşviqi:

Dövlət tərəfindən bəzi sahələrdə mütəxəssis çatışmazlığı olduğu üçün ikinci təhsilə marağın artırılması məqsədilə təşviqlər göstərilir. Məsələn, müəllimlik, səhiyyə və texnoloji sahələrdə ikinci təhsil üçün güzəştlər tətbiq edilir. Bundan əlavə, özəl təhsil müəssisələri də ikinci təhsilə geniş imkanlar yaradır, bu da tələbə axınını artırır.

İkinci təhsilin perspektivləri:

1. Peşəkar inkişaf:

İkinci təhsil şəxslərə daha geniş bilik və bacarıqlar qazandırmaqla peşəkar inkişaflarına təkan verir. Bu, xüsusilə sürətlə inkişaf edən və dəyişən sahələrdə (IT, maliyyə, hüquq) vacibdir. İkinci təhsil alanlar daha çox karyera yüksəlişi və peşəkar inkişaf fürsətlərindən faydalana bilərlər.

2. Yeni sahələrə keçid:

Müasir dünyada texnologiya və iqtisadiyyatın sürətlə dəyişməsi ilə əlaqədar olaraq, bir sahədən digərinə keçmək zərurəti yaranır. İkinci təhsil yeni sahələrə keçidi asanlaşdırır və fərdlərə öz karyeralarında yeniliklər etməyə şərait yaradır.

3. Sosial nüfuzun artması:

Azərbaycanda təhsilə və ali ixtisasa malik olmağa yüksək qiymət verilir. İkinci ali təhsil alan şəxslər daha geniş bilik və təcrübəyə sahib olduqlarına görə, sosial status və nüfuz qazanma şansları da artır.

4. Təhsil bazarının genişlənməsi:

İkinci təhsilə maraq ali təhsil müəssisələri üçün də yeni imkanlar yaradır. Universitetlər və kolleclər ikinci təhsil üzrə xüsusi proqramlar təklif edir və bu, təhsil sisteminin modernləşdirilməsinə təkan verir. Azərbaycanda da universitetlər bu tələbatı qarşılamaq üçün müxtəlif ixtisaslaşma proqramları yaradırlar.

Beləliklə, Azərbaycanda ikinci təhsilə marağın artması əmək bazarının dəyişən tələbləri, karyera imkanlarının genişlənməsi və şəxsi inkişaf istəyi ilə bağlıdır. İkinci təhsil insanlara yeni peşələr qazanmaq, mövcud biliklərini artırmaq və daha rəqabətədavamlı olmaq imkanı verir. Bu tendensiyanın gələcəkdə də artacağı gözlənilir, çünki dünya iqtisadiyyatı və texnologiyası daim inkişaf edir və buna uyğunlaşmaq üçün əlavə təhsilə ehtiyac artır.